🏅✨ Nobel 2025 – uroczystości, tradycje i tegoroczni laureaci

10 grudnia oczy całego świata kierują się na Sztokholm i Oslo, gdzie odbywają się uroczystości związane z wręczeniem Nagród Nobla. To jedno z najważniejszych wydarzeń w szwedzkim kalendarzu - połączenie nauki, kultury, dyplomacji i wieloletniej tradycji. Szwedzka telewizja publiczna SVT transmituje wszystkie najważniejsze momenty, a program dnia obejmuje zarówno oficjalne ceremonie, jak i wieczorny bankiet.

Polscy laureaci Nagrody Nobla

W historii Nagrody Nobla wyróżniono dotąd kilkunastu Polaków oraz osób związanych z Polską. Wśród nich znajdują się m.in. Maria Skłodowska-Curie - jedyna kobieta nagrodzona Noblem dwukrotnie, a także Władysław Reymont, Wisława Szymborska i Olga Tokarczuk. Ważne miejsce w historii polskich laureatów zajmuje również Lech Wałęsa, uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla w 1983 roku za działalność na rzecz praw człowieka i wolności obywatelskich. Polska obecność wśród laureatów obejmuje nauki ścisłe, medycynę, literaturę oraz działania pokojowe. Dorobek polskich noblistów stanowi istotny wkład w światowe dziedzictwo naukowe i kulturowe, inspirując kolejne pokolenia badaczy, twórców i działaczy społecznych.

Wszystkie tegoroczne wydarzenia można śledzić na żywo w SVT Play.

Harmonogram na 10 grudnia obejmuje:

Uroczystość wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla (Oslo) - 12:50

Transmisja rozpoczyna się o 12:50 w SVT1, a sama ceremonia rozpoczyna się o 13:00. Komentarz zapewnia Katia Elliott.

Wręczenie nagród w dziedzinach naukowych i literatury (Sztokholm) – 15:55

Od 15:55 do 17:30 SVT1 emituje relację z Konserthuset. Uroczystość prowadzi Ted Wigren, a komentarz w wersji międzynarodowej zapewnia Alexander Norén. Oficjalne rozpoczęcie ceremonii przewidziano na godzinę 16:00.

Transmisja poprzedzająca galę – 18:00

Godzinny program wprowadzający do wieczornych wydarzeń emitowany na antenie SVT2.

Nobelbanketten – 19:00

Wieczorny bankiet w sztokholmskim ratuszu stanowi kulminacyjny punkt całego dnia.

19:00–20:00 – SVT2

20:00–ok. 23:40 – SVT1

Galę prowadzą Jessika Gedin, Victoria Dyring i Pernilla Månsson Colt.

Komentatorami będą Cecilia Gralde oraz Gustav Källstrand, historyk Nagrody Nobla.

SVT zastrzega możliwość aktualizacji szczegółów transmisji w dniu wydarzenia.

Tradycja i etykieta królewska

Uroczystości noblowskie słyną z wyjątkowej oprawy i bardzo formalnego charakteru. Obowiązujący strój to högtidsdräkt - frak z białą kamizelką i muchą dla mężczyzn oraz długa suknia wieczorowa dla kobiet. Dopuszczalne są również stroje narodowe.

W ceremoniach i bankiecie uczestniczy rodzina królewska, zajmująca tradycyjnie honorowe miejsca zarówno w Konserthuset, jak i w Błękitnej Sali sztokholmskiego ratusza.

Nobelbanketten - kulinarny finał dnia

Menu tegorocznego bankietu przygotowuje trójka wybitnych szefów kuchni:

Tommy Myllymäki – ceniony szef kuchni, restaurator i autor książek,

Pi Le – medalista międzynarodowych konkursów kulinarnych i współtwórca restauracji Aira,

Frida Bräcke – trzykrotna laureatka tytułu „konditornas konditor” i właścicielka renomowanej cukierni.

Szczegóły menu zostaną ujawnione w dniu wydarzenia, wiadomo jednak, że w daniach pojawi się borowik szlachetny, a w deserze tarnina i maliny leśne. W bankiecie weźmie udział około 1300 gości, a obsługę zapewni blisko 130 osób. Tradycyjnie serwowana jest trzydaniowa kolacja.

Kwiaty z San Remo – hołd dla Alfreda Nobla

Dekoracje kwiatowe, zgodnie z wieloletnią tradycją, przybywają z włoskiego San Remo, gdzie Alfred Nobel spędził ostatnie lata życia. Motyw przewodni kompozycji zostanie ujawniony dopiero w dniu uroczystości.

Oprawa muzyczna

Przed ceremonią w Konserthuset odbywa się koncert dedykowany laureatom, wykonywany przez Kungliga Filharmonikerna. W tym roku wystąpią hiszpańska skrzypaczka María Dueñas oraz dyrygent Semyon Bychkov, związany z Filharmonią Czeską.

Lista wykonawców podczas wieczornego bankietu pozostaje na razie niejawna.

Laureaci Nagród Nobla 2025

Pokojowa Nagroda Nobla

Maria Corina Machado

Fizyka

John Clarke, Michel H. Devoret, John M. Martinis

Chemia

Susumu Kitagawa, Richard Robson, Omar M. Yaghi

Fizjologia lub medycyna

Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell, Shimon Sakaguchi

Literatura

László Krasznahorkai

Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii

Joel Mokyr, Philippe Aghion, Peter Howitt

Źródło- www.svt.se